Historia ya Wizara

Wizara ya Katiba na Sheria ndiyo mhimili mkuu wa masuala yote ya kisheria nchini. Bila shaka ni kutokana na umuhimu huu, ndiyo sababu Wizara hii ikawa na umri wa miaka 55 sawa na umri nchi yetu hii leo.

Historia ya Wizara ilianza mwaka 1961 wakati Waziri Mkuu wakati huo, Hayati Julius Nyerere alipomteua Chifu Abdallah Fundikira kuwa Waziri wa Sheria wa Kwanza Mzalendo kabla nafasi hiyo kuchukuliwa na Sheikh Amri Abeid Kaluta mwaka 1963 na baadaye Mhe. Hassan Nassor Moyo kuanzia mwaka 1964 aliyeshika nafasi hiyo hadi 1966. Baada ya hapo shughuli za Wizara zilihamishiwa Ofisi ya Waziri Mkuu na Makamu wa Pili wa Rais chini Hayati Rashid Mfaume Kawawa.

Baada ya Uchaguzi Mkuu wa mwaka 1975, Wizara na Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali ziliunganishwa kupitia Tangazo la Serikali Na. 10 la mwaka 1975 na Mhe. Jullie Manning aliteuliwa kuwa Waziri na Mwanasheria Mkuu wa Serikali hadi mwaka 1982 alipoteuliwa Mhe. Joseph Warioba kushika nafasi hizo. Utaratibu huu uliendelea hata baada ya Uchaguzi Mkuu wa mwaka 1985 wakati Mhe. Damian Lubuva alipoteuliwa kushika nyadhifa hizo mbili hadi mwaka 1990.

Mabadiliko makubwa ya Baraza la Mawaziri yaliyofanywa mwaka 1990 yalipelekea Waziri na Mwanasheria Mkuu wa Serikali kutenganishwa tena na hivyo kofia ya Uwaziri na kofi ya Uanasheria Mkuu wa Serikali zikatofautishwa. Wakati huo, shughuli za Waziri zilihamishiwa Ofisi ya Waziri Mkuu na Makamu wa Kwanza wa Rais na Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali ikabaki kuwa Idara inayojitegemea chini ya Ofisi ya Makamu wa Kwanza wa Rais. Mabadiliko haya yalifanywa kupitia Tangazo la Serikali Na. 140 la mwaka 1990.

Mwaka 1993, Rais Alli Hassan Mwinyi aliirudisha tena Wizara ya Sheria na Mambo ya Katiba na kumteua Mhe. Samuel Sitta kuwa Waziri na Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali ikabaki kuwa Idara inayojitegemea chini ya Ofisi ya Makamu wa Kwanza wa Rais.

Baada ya Uchaguzi Mkuu wa mwaka 1995, Rais Benjamin Mkapa aliendelea na Wizara hii kupitia Tangazo la Serikali Na. 720 la mwaka 1995 na kumteua Mhe. Harith Mwapachu kuwa Waziri. Katika muundo huu mpya, Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali ilirudishwa chini ya Wizara hii kutoka Ofisi ya Makamu wa Kwanza wa Rais na Katibu Mkuu wa Wizara akawa pia ndiye Naibu Mwanasheria Mkuu wa Serikali.

Mwaka 2005, baada ya Uchaguzi Mkuu, Rais Jakaya Kikwete aliunda tena Wizara hii wakati huu ikiitwa Wizara ya Katiba na Sheria. Hata hivyo, ili kuongeza ufanisi, mwaka 2008 kufuatia mapendekezo ya Tume ya Jaji Mark Bomani, Wizara ilitenganishwa na Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali hatua iliyopelekea pia kutenganishwa kwa nafasi ya Naibu Mwanasheria Mkuu wa Serikali na ile ya Katibu Mkuu wa Wizara.

MAWAZIRI WA SHERIA 1961 - 2022

Mwaka	Jina la Waziri	Jina la Wizara
1961 – 1963	Mhe. Chifu Abdallah Said Fundikira (Mb)	Waziri wa Mambo ya Sheria
1963 – 1964	Mhe. Sheikh Amri Abeid Kaluta (Mb)	Waziri wa Sheria
1964 – 1966	Mhe. Hassan Nassor Moyo (Mb)	Waziri wa Sheria
1966 – 1975	Mhe. Rashid Mfaume Kawawa (Mb)	Waziri Mkuu na Makamu wa Pili wa Rais
1975 – 1982	Mhe. Julie Manning (Mb)	Waziri wa Sheria
1982 – 1985	Mhe. Joseph Warioba (Mb)	Waziri wa Sheria na Mwanasheria Mkuu wa Serikali
1985 – 1990	Mhe. Damian Lubuva (Mb)	Waziri wa Sheria na Mwanasheria Mkuu wa Serikali
1990 – 1990	Mhe. Joseph Warioba (Mb)	Waziri Mkuu na Makamu wa Kwanza wa Rais
1990 – 1993	Mhe. John Malecela (Mb)	Waziri Mkuu na Makamu wa Kwanza wa Rais
1993 – 1995	Mhe. Samwel Sitta (Mb)	Waziri wa Sheria na Mambo ya Katiba
1995 – 2005	Mhe. Harith Bakari Mwapachu (Mb)	Waziri wa Sheria na Mambo ya Katiba
2006 – 2008	Mhe. Dkt. Mary Nagu (Mb)	Waziri wa Katiba na Sheria
2008 – 2010	Mhe. Mathias Chikawe (Mb)	Waziri wa Katiba na Sheria
2010 – 2012	Mhe. Celina Kombani (Mb)	Waziri wa Katiba na Sheria
2012- 2014	Mhe. Mathias Chikawe (Mb)	Waziri wa Katiba na Sheria
2014 -2015	Mhe. Dkt Asha Rose Migiro (Mb)	Waziri wa Katiba na Sheria
2015 -2017	Mhe.Dkt Harrison George Mwakyembe (Mb)	Waziri wa Katiba na Sheria
2017- 2019 2019- 2020 2020 - 2021 2021 - 2022 2022 - 2022 2022 hadi sasa	Mhe. Prof. Palamagamba Kabudi (Mb) Mhe. Balozi Dkt. Augustine Mahiga (Mb) Mhe. Dkt. Mwigulu Nchemba (Mb) Mhe. Prof. Palamagamba Kabudi (Mb) Mhe. George Simbachawene (Mb) Mhe. Dkt. Damas Ndumbaro (Mb)	Waziri wa Katiba na Sheria Waziri wa Katiba na Sheria Waziri wa Katiba na Sheria Waziri wa Katiba na Sheria Waziri wa Katiba na Sheria Waziri wa Katiba na Sheria

MAKATIBU WAKUU 1961 - 2022

Mwaka	Jina	Cheo
1961-1964	Ndg. David Levric DAVIES,O.B.E	Katibu Mkuu na Wakili Mkuu wa Serikali
1964-1965	Ndg. Mark D. BOMANI	Katibu Mkuu na Wakili Mkuu wa Serikali
1975-1987	Ndg. Damian S. Meela	Katibu Mkuu na Naibu Mwanasheria Mkuu
1987-1991	Ndg. T.L. Mkude	Katibu Mkuu na Naibu Mwanasheria Mkuu
1991-1993	Ndg. Andrew Chenge	Katibu Mkuu na Naibu Mwanasheria Mkuu
1993-1997	Ndg. Felix Mrema	Katibu Mkuu na Naibu Mwanasheria Mkuu
1997-2002	Ndg. Kulwa Masaba	Katibu Mkuu na Naibu Mwanasheria Mkuu
2002-2005	Ndg. Johnson P.M Mwanyika	Katibu Mkuu na Naibu Mwanasheria Mkuu
2006-2008	Ndg. Vincent D.Lyimo	Katibu Mkuu na Naibu Mwanasheria Mkuu
2008 -2009	Ndg. Sazi B. Salula	Katibu Mkuu na Naibu Mwanasheria Mkuu
2009 – 2011	Ndg. Oliver P.J. Mhaiki	Katibu Mkuu
2011 - 2014	Ndg. Fanuel Mbonde	Katibu Mkuu
2014 - 2015	Ndg. Maimuna Tarishi	Katibu Mkuu
2016 - 2022 2022 hadi sasa	Prof. Sifuni Ernest Mchome Ndg. Mary Makondo	Katibu Mkuu Katibu Mkuu